การพัฒนาพฤติกรรมของสุนัข
แบ่งออกเป็น 4 ช่วงด้วยกันคือ
1.ช่วงแรกคลอด (อายุ 1 -2 สัปดาห์)
2.ช่วงการเปลี่ยนแปลง (อายุ 3 สัปดาห์)
3.ช่วงการสร้างสายสัมพันธ์ทางสังคม (อายุ 4 - 10 สัปดาห์)
4.ช่วงเยาว์วัย (อายุ 10 สัปดาห์ - เติบโตเต็มวัย)
ในช่วงระยะนี้สุนัขจะมีการเพิ่มขนาดของร่างกายและความสามารถในการเจริญเติบโตที่จะเติบโตจนเต็มวัยอีกต่อไป การพิจารณาว่าสุนัขจะโตเต็มวัยนั้นขึ้นอยู่กับการเป็นหนุ่มเป็นสาว แต่สุนัขจะไม่มีการสร้างสายสัมพันธ์ทางสังคมได้อย่างเต็มที่ตราบจนกระทั่งอายุมีอายุประมาณ 18 เดือน หรือมากกว่า
จากการศึกษาและการสังเกตช่วงวิกฤตของการพัฒนาการสุนัขทั้ง 4 ช่วง ก็พอสรุปได้ว่าช่วงการสร้างสายสัมพันธ์ทางสังคมจะสำคัญที่สุด เพราะว่าการแสดงออกของสุนัขทั้งแสดงออกกับสุนัขด้วยกันเอง และกับมนุษย์ ในช่วงการสร้างสายสัมพันธ์ทางสังคมนั้น ลูกสุนัขจะแสดงอาการขลาดกลัวออกมาอย่างรุนแรง เช่น ร้องครวญคราง ร่างกายสั่นเทา เป็นต้น ถ้าแยกลูกสุนัขออกมาในช่วงนี้จะมีผลต่อพฤติกรรมของลูกสุนัขมาก ดังนั้น การที่จะนำเอาลูกสุนัขมาเลี้ยง ซึ่งปกติแล้วก็นิยมนำมาเลี้ยงในช่วงอายุนี้ ควรที่จะปฎิบัติต่อมันด้วยความละมุนละม่อม และให้ความดูแลเอาใจใส่มันเป็นอย่างดีด้วยเพื่อป้องกันไม่ให้ลูกสุนัขนั้นเกิดเป็นสุนัขเจ้าปัญหาต่อไปในภายหลัง
นอกจากนี้ความสำคัญของการสร้างสายสัมพันธ์ทางสังคมระหว่างมนุษย์กับสุนัขนับว่ามีความสำคัญมากต่อการเรียนรู้ของสุนัข ดังมีผู้พบว่าในสุนัขพันธุ์เยอรมัน เชพเพร์ด (German Shepherds) ที่เคยอยู่ในบ้าน(เลี้ยงดูอย่างใกล้ชิด) ในช่วงอายุ 12 -52 สัปดาห์ ประมาณ 90% ของสุนัขเหล่านั้นจะสามารถฝึกสอนให้เป็นสุนัขนำทางสำหรับคนตาบอดได้ แต่สุนัขที่เคยอยู่ในคอกตลอดเวลาจะไม่สามารถฝึกสอนได้สำเร็จเลย ดังนั้น เพื่อให้ความสัมพันธ์ระหว่างคนกับสุนัขเป็นไปได้อย่างดี จึงมักจะมีการให้รางวัลแก่สุนัขโดยการให้จากมือมนุษย์ หรือลูบตามหัว ตัว หรือตบเบาๆ ที่หัว ต้นขาของสุนัข หรือพูดยกย่องชมเชยแก่มันก็ได้
พฤติกรรมทางเพศ
ในสุนัขตัวผู้ ตามปกติแล้วพฤติกรรมทางเพศจะเริ่มปรากฎเมื่อลูกสุนัขเพศผู้อายุได้ประมาณ 5 สัปดาห์ โดยมันจะเริ่มมีพฤติกรรมในการปีนขึ้นเหนือตัวอื่นๆ ซึ่งจะมีความสำคัญในการดำรงอยู่ของสังคมสุนัขเพศผู้มาก เมื่อเทียบกับสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมอื่นๆ และพฤติกรรมการปีนขึ้นนี้จะเป็นสัญญาณที่มันใช้ในการข่มอยู่เหนือตัวอื่นๆ การติดต่อทางสังคมจะมีความสำคัญต่อสุนัขเพศผู้ให้มีพฤติกรรมทางเพศได้ตามปกติ
การแสดงพฤติกรรมการปีนขึ้นผสมกับสิ่งต่างๆ
ปัญหานี้จะไม่เกี่ยวข้องกับคุณภาพของน้ำเชื้อหรือปริมาณการผสม แต่นิสัยนี้จะเป็นผลที่เป็นอุปสรรคหรือเป็นสิ่งที่น่าอายต่อเจ้าของสุนัข ถ้าสุนัขตัวนั้นไปเกาะขาของแขกแล้วแสดงพฤติกรรมทางเพศออกมา ปกติแล้วพฤติกรรมนี้จะแสดงออกมาตั้งแต่ยังเป็นลูกสุนัขแล้ว แต่โดยมากจะกระทำกับสิ่งที่ไม่มีชีวิต ซึ่งก็ไม่เป็นสิ่งผิดปกติอะไรเลย แต่เจ้าของสุนัขควรที่จะไม่ให้รางวัล หรือพูดชมเชยต่อมัน
เมื่อมันแสดงพฤติกรรมนี้ออกมาเป็นการป้องกันไม่ให้มันแสดงพฤติกรรมนี้ออกมาอีก แต่ในสุนัขที่โตเต็มที่พฤติกรรมนี้จะย้ายจากสิ่งที่ไม่มีชีวิตไปยังสิ่งที่มีชีวิต โดยอาจจะเป็นแขนและขามนุษย์เพื่อแสดงสัญญาณในการข่ม
มีผู้แนะนำว่าในการแก้ปัญหานี้ก็ให้แยกเอาสุนัขตัวที่แสดงพฤติกรรมนี้ออกไปจากครอก แล้วต่อมาเจ้าของสุนัขก็ต้องสอนให้สุนัขตัวนี้ลดพฤติกรรมนี้ลงโดยวิธีการลงโทษและให้รางวัล นอกจากนี้ยังพบว่าการตอนจะสามารถช่วยแก้ไขปัญหานี้ได้ มีเจ้าของสุนัขหลายรายได้กลายไว้ว่า การที่สุนัขแสดงพฤติกรรมนี้ออกมาก็เพราะว่าการแสดงพฤติกรรมในการข่มของมันนั่นเอง
**จากหนังสือ "เรื่องของพฤติกรรมสุนัข" โดย สาธิต พรหมพิรุณ **
บ้าน Big One