จากหัวข้อมันน่าสนใจ คำกล่าวข้างต้นมีหลายๆท่านที่ต้องประสบกับระเบิดเวลาดังกล่าว ผู้เลี้ยงบางท่านถูกบางแก้วกัดทันที่โดยไม่มีเหตุผล  แต่ส่วนใหญ่เท่าที่รับทราบเกิดจากการเคลื่อนไหวที่ผิดพลาดของผู้เลี้ยง ความเข้าใจในพฤติกรรมบางอย่างของของแก้วผิดพลาด แต่สิ่งหนึ่งที่ผมอยากจะบอกก็คือบางแก้วไม่ได้เลวร้ายอย่างคำร่ำลือ ถ้า....

1. ผู้เลี้ยงเข้าใจในพฤติกรรม นิสัย เบื้องต้นของบางแก้วและยอมรับในสิ่งที่เขาเป็น

2. ควบคุมเขาให้ได้

3. สังเกตุพฤติกรรม นิสัย ซึ่งบางอย่างซ่อนเร้นโดยที่เราไม่สามารถรู้ได้ แต่เราอาจรับรู้ได้จากศึกษาตัวอย่างหรือประสบการณ์ของเราเอง แล้วทำการแก้ไขปรับเปลี่ยนนิสัยให้เป็นไปในทิศทางที่ถูกต้อง

ตัวอย่าง ผมเลี้ยงเจ้าไปร์ทโดยที่ไม่เคยสัมผัสบางแก้วอย่างใกล้ชิดมาก่อนเลย 1. ผมศึกษาและก็เข้าใจในพฤติกรรมของบางแก้ว  2. ผมควบคุมเขาได้  แต่สำหรับข้อ 3. มันยากที่จะบอกให้ทุกคนเข้าใจ บางแก้วทุกตัวนิสัยไม่เหมือนกันทั้งร้อยเปอร์เซ็นต์ แต่ส่วนใหญ่จะคล้ายๆกัน แต่สิ่งที่ซ่อนเร้นอยู่ไม่มีใครตอบได้ว่าจะเกิดหรือไม่ ทั้งนี้สายเลือด การเลี้ยงดู ปัจจัยแวดล้อม มีส่วนสำคัญทั้งสิ้นต่อพฤติกรรมของบางแก้วที่ท่านเลี้ยง

มันเกิดอะไรขึ้นสำหรับข้อ 3. ผมต้องพาเจ้าไปร์ทออกไปเดินเล่นตอนสองทุ่มเป็นประจำ ผมคลอเคลียร์กับเขาประจำ กอดคอกันประจำ แต่วันหนึ่งฝนตกหนัก เมื่อถึงเวลาที่เขาจะออกเขารุ้ทันที่ เขาเดินมาดึงแขนเสื้อผม ขวางหน้าจอคอมฯ ก็แล้ว ผมก็ไม่พาออก เขาเริ่มหงุดหงิด สุดท้ายก็มานอนข้างๆผม ด้วยความสงสารผมจึงยื่นหน้าไปคลอเคลียร์บริเวณใบหน้า ลูบหัวเขาเล่น แต่สิ่งที่ไม่คาดคิดก็คือ เขาแว้งงับผมทันที่ ซึ่งเฉียดหางตาไปนิดเดียว นี่คือตัวอย่างหนึ่ง ที่ผู้เลี้ยงประเมินสถานะการผิดพลาด

   อีกเหตุการณ์หนึ่ง เดิมเข้าห้องไปอาบน้ำ กลิ่น เครื่องแต่กาย ทำให้บางแก้วสับสนได้เหมือนกัน เขามองด้วยสายตาระแวง ซึ่งต้องส่งเสียงเรียกเขาทันที่ และอีกครั้งหนึ่งผมเดินลงมาจากชั้นบนลงมาสบตาเขาที่จ้องมองอยุ่ก่อนพอดี ผมยืนเฉยจ้องตาเขาแบบไม่กระพริบ เขาแสดงอาการไม่ใว้ใจทันทีอย่างเห็นได้ชัด

   เหตุการณ์หนึ่งในพันทิปผู้เลี้ยงเดินเฉียดบางแก้วที่นอนอยู่แล้วเขากัดทันที่ ทั้งที่ไม่เคยเป็นเย็บไปหลายเข็ม อีกรายที่ลพบุรีเท่าที่โทรคุยกับเจ้าของ ต้องการเลี้ยงเพื่อเฝ้าโรงงาน เขาไม่ค่อยยุ่งกับใคร แต่กับแม่เจ้าของ จนเกิดอาการกลัวบางแก้ว นี่เป็นตัวอย่างที่หลายๆท่านอาจจะพบเจอ ประสบการณ์ของท่านเหล่านั้นเป็นประโยชน์อย่างมากกับผุ้เลี้ยงบางแก้วเสมอไม่มากก็น้อย 

   สิ่งที่อยากจะบอกถึงแม้ว่าท่านจะมั่นใจว่าควบคุมบางแก้วได้ เขารักท่าน แต่ท่านก็อาจพลาดใด้ตามตัวอย่างข้างต้น สิ่งที่ควรจำคืออย่าไว้ใจบางแก้วเกินร้อย โดยเฉพาะตอนที่เขาอยู่นิ่งๆเงียบๆ อย่าเล่นเซอร์ไพรซ์ ท่านอาจถูกกัดได้ทันที่และถ้าท่านส่งเสียงร้องก็จะยิ่งสร้างปัญหาให้กับตัวท่านเอง ดังนั้นจะทำอะไรกับบางแก้วควรส่งเสียงเรียกนำก่อนจะเป็นการดี

    ที่กล่าวมาแม้ดูจะเป็นข้อเสียแต่สำหรับส่วนตัวผมนี่คือข้อดีในตัวบางแก้ว มันเป็นรสชาติที่หมาพันธ์อื่นไม่มี มองให้ดีมันก็ดี มองให้ไม่ดีมันก็ไม่ดี สุดแท้แต่ท่านจะมองและเข้าใจบางแก้วไปในทิศทางไหน แต่ผมเชื่อว่าใครที่ได้สัมผัสและเข้าใจบางแก้วแล้ว ต้องรักเขาแน่นอนเพราะเขารักท่านเสมอ เขารอเพียงความเข้าใจและเมตตาจากท่านเท่านั้นเอง แต่ในบางกรณีที่อาจทำให้เขาต้องเป็นจำเลยเพียงเพราะสัญชาติญาณที่เขาต้องปกป้องตัวเองแต่คนอย่งเราๆไม่เข้าใจ  

ด้วยความนับถือ

เจ้าไปร์ท-5518

พอดีมีประสบการณ์เร็วๆ นี้มาขอปรึกษา

ตอนนี้ขนมต้มและมะขามอายุได้ 1 ปี กับ 4 เดือนค่ะ และเมื่อสองสัปดาห์ที่แล้ว หลานชายของญาติที่อยู่ที่อยู่หลังบ้าน (รั้วเดียวกัน) ปกติจะมาทุกวันอาทิตย์ และเค้าจะเดินเข้าออกได้โดยผ่านหมาสองตัวไปเฉยๆ พวกหมาก็ดมๆ กระดิกหางให้ ไม่เคยมีอะไร แต่พอวันนั้น ขนมต้มคงอยากเล่นเลยกระโจนเข้าหา บังเอิญเล็บไปข่วนหน้ากับปากของหลานจนเลือดไหล คนที่เห็นทั้งในและนอกบ้านก็โวยวายว่าหมากัดเด็ก หมาก็ตกใจจนขนพองแล้ว ดีที่ดิฉันและสามีเข้าไปจับและขังไว้ได้ทัน ไม่งั้นคงเกิดการกัดกันขึ้นจริงๆ

หลังเหตุการณ์นั้น เราก็ต้องขังเจ้าสองตัวไว้มากขึ้น และปล่อยเป็นเวลา เจ้าสองตัวก็ดูหงุดหงิดไม่น้อยที่ถูกขัง พอเมื่อวานนี้ หลานชายคนนั้นก็มาตามปกติ ดิฉันกำลังปิดประตูกรงขังหมาทั้งสองตัวอยู่พอดี พอขนมต้มเห็นเด็กเข้าก็เห่ากระโชกจนขนพองทั้งตัว ท่าทางจะเอาเรื่องให้ได้ ดิฉันก็ตกใจไม่แน่ใจว่าเกิดอะไรขึ้น ขนมต้มกำลังคิดอะไรอยู่ แต่ดูจากแววตาแล้วคงจะปล่อยให้เจอกับเด็กคนนั้นไม่ได้อีกแน่ๆ ถึงตอนนี้ก็ยังกังวลว่าอารมณ์ของเค้าจะเปลี่ยนแปลงมากกว่านี้อีกหรือเปล่า และสาเหตุจริงๆ คืออะไรที่ทำให้ขนมต้มเห็นหลานชายกลายเป็นศัตรูไปแล้ว แต่กับเด็กคนอื่นๆ ในบ้านของดิฉันนั้นขนมต้มยังทำตัวน่ารักด้วยเหมือนเดิมค่ะ

สวัสดีค่ะ คุณจรัญ...

คำพูด ที่ยกมานั้น เป็นคำเปรียบเปรยที่ใกล้เคียงมากพอสมควร  และไม่ได้มองว่าเป็นภาพลบ  แต่เป็นเพียงลักษณะเฉพาะพันธุ์      ตามที่ป้าวิได้อธิบายขยายความไว้แล้ว ซึ่งมีความหมายไปในทางเดียวกับที่คุณจรัญพูดมาทุกประการค่ะ 

ลักษณะแบบนี้ ไม่ได้เป็นกับหมาทุกสายพันธุ์  เท่าที่รู้จักมากที่สุด ก็คือบางแก้ว และเบลเยี่ยนมาลินอยส์ อย่างที่เล่าให้ฟัง   คนเลี้ยงมาลินอยส์เกือบ100%เป็นนักฝึกหมา  จึงมีความเข้าใจในพฤติกรรมโดยธรรมชาติของเขาอย่างดี  และยอมรับในความเป็นตัวตนตามที่เขาเป็น   โดยการพยายามศึกษา , ค้นคว้า , เรียนรู้ รายละเอียดของสายพันธุ์ที่เลี้ยงให้มากที่สุดทั้งในทางลึกและทางกว้าง 

มีความพร้อม ทั้งร่างกายและจิตใจ ที่จะยอมปรับวิถีชีวิต และสภาพแวดล้อมของตัวเองและครอบครัว  เพื่อให้สามารถอยู่ร่วมกับหมาของเขาได้อย่างดีที่สุด  เจ้าของต้องเรียนรู้วิธีการที่จะสื่อสาร เพื่อควบคุมหมาของเขาได้เต็ม100% ตลอดเวลา  

ที่สำคัญ  มีความพิถีพิถันในการวางแผนการผสมพันธุ์  เพื่อคัดกรองเอาพฤติกรรมไม่พึงประสงค์ที่ส่งผ่านทางสายเลือดออกไปให้เหลือน้อยที่สุด ในลูกหลานรุ่นต่อมา  ทำให้หมาพันธุ์มาลินอยส์รุ่นใหม่ๆนี้ มีคุณภาพดีขึ้นเรื่อยๆ

จากประสบการณ์ของบรีดเดอร์ที่พยายามพัฒนาสายพันธุ์กันมาหลายสิบปี  เขาเชื่อกันว่า แม่พันธุ์ที่มีความเป็นจ่าฝูงสูง จะสามารถถ่ายทอดลักษณะนิสัยให้แก่ลูกได้มากกว่าพ่อพันธุ์ 

ดังนั้น เขาจะเฟ้นหาแม่พันธุ์ที่มีจิตประสาทมั่นคง  แม้จะมีความไวต่อสิ่งเร้าสูง(ขี้ระแวง)ตามลักษณะประจำพันธุ์  แต่ควรแสดงออกอย่างสุขุม กล้าหาญ แต่ไม่ก้าวร้าว  ลูกหมาในครอกจะเรียนรู้จากแม่  ตั้งแต่แรกเกิดจนถึงช่วงอดนม   โดยซึมซับบุคลิกจากแม่ได้มากที่สุดในช่วงนี้   ถ้าแม่พันธุ์ คุณภาพจิตประสาทไม่ดี แม้จะมีรูปร่างสวยงามตามมาตรฐานพันธุ์  ก็จะไม่ได้รับความนิยม   แต่ก็ยังมีบรีดเดอร์ไร้จรรยาบรรณ  นำมาใช้เป็นแม่พันธุ์ เพียงเพื่อให้มีลูกหมาขายบ้างเหมือนกัน   แต่ไม่ได้รับการรับรองจากสมาคมของเขา

ความจริง ที่ป้าวิยกคำพูดนี้มาให้ฟังกัน  เพียงแต่อยากให้คนเลี้ยงหมาทุกพันธุ์  ศึกษา เรียนรู้ ทำความเข้าใจในสายพันธุ์ที่เลี้ยงอยู่ เพื่อยอมรับในบุคลิกที่เป็นตัวตนจริงๆของเขา  ว่าเป็นเช่นนั้นเอง  ตามปกติ...ไม่ใช่ภาพลบ...ไม่ใช่สิ่งเลวร้าย   (ตามที่ยกตัวอย่างเจ้าของที่ถูกหมางับหัวจนหน้าฉีก  ต้องเย็บหลายสิบเข็ม   ก็ยังเข้าใจได้)   พยายามหมั่นสังเกตสิ่งต่างๆที่มีผลกระทบต่อหมา   อันเป็นเหตุปัจจัย นำไปสู่พฤติกรรมไม่พึงประสงค์  และหาวิธีจัดการกับปัญหาเสียก่อนที่มันจะเกิด  อย่าปล่อยปละละเลยแม้จุดเล็กๆจุดใดจุดหนึ่งไปเป็นอันขาด

เพราะได้มีโอกาสเลี้ยงลูกหมาที่มีบุคลิกเหมือนลูกหมาบางแก้วมาก  ทำให้เห็นว่าเป็นงานที่ท้าทายจริงๆ   ที่จะปรับพฤติกรรมของเขาให้เป็นไปตามสภาพแวดล้อมแบบที่เราต้องการ  และยังสามารถรักษาระดับแรงขับ และความสามารถในการเรียนรู้ของเขาให้คงอยู่ได้ ในระดับที่น่าพอใจ

ไม่ได้มีเป้าหมายจะทำให้เกิดภาพลบต่อบางแก้วแต่อย่างใดค่ะ

หมาอายุขนาดนี้ ถือว่าเป็น วัยรุ่นที่กำลังพยายามจัดสถานะในฝูงของตัวเอง

**...คนที่เห็นทั้งในและนอกบ้านก็โวยวายว่าหมากัดเด็ก หมาก็ตกใจจนขนพองแล้ว ดีที่ดิฉันและสามีเข้าไปจับและขังไว้ได้ทัน ไม่งั้นคงเกิดการกัดกันขึ้นจริงๆ ..**

เป็นตัวอย่างของสภาพแวดล้อมที่อาจเป็นเหตุปัจจัยกระตุ้นให้หมามีพฤติกรรมไม่พึงประสงค์ได้  เจ้าของ หรือจ่าฝูงตัวจริง ต้องแสดงออกอย่างสงบ  สยบการเคลื่อนไหวของคนในบ้านให้ได้ก่อน   ถ้าคนสงบ  หมาก็จะสงบลงเองโดยอัตโนมัติ

ต้องให้คนในบ้านเข้าใจก่อนว่า การเลี้ยงหมา หรือสัตว์อื่นๆที่มีเขี้ยวและมีกรงเล็บ  เป็นสัตว์เลี้ยงในบ้านนั้น  การสัมผัสเล่นกันทำให้เลือดตกยางออก หรือถูกหมาโดดถีบล้มหัวร้างข้างแตก ฟกช้ำดำเขียว   เป็นเรื่องปกติอย่างมาก

ทั้งนี้ เพื่อให้เกิดความเคยชิน และแสดงออกในทางที่สงบขึ้น  เช่น หากหมากระโดดใส่ก็ให้ยืนปักหลักให้นิ่งที่สุด  หันข้าง หรือหันหลังให้หมาไปเลยถ้าเป็นไปได้   ไม่ต้องส่งเสียงหรือมองไปที่หมาเลย  (ทั้งคนรอบๆและคนที่ถูกหมาโดดใส่) ทำตัวให้เหมือนเสา...ไม่กี่ครั้ง หมาก็จะเลิกโดดใส่ไปเอง  

การขังหมา และปล่อยเป็นเวลา ไม่ใช่เรื่องที่หมาจะหงุดหงิด  แต่เป็นเรื่องที่เจ้าของมักจะหงุดหงิดแทนหมาเสียเอง เพราะคิดว่าหมามันคงหงุดหงิด    หมาที่บ้านทุกตัว ทุกพันธุ์  ต้องอยู่ในห้องของตัวเอง และปล่อยออกมาทำธุระส่วนตัว+ฝึก+เล่น เป็นเวลา   ทุกตัวก็ดูร่าเริงมีความสุขดี   แม้ตัวที่รับมาอยู่ด้วยตอนอายุมากแล้ว  เมื่อถูกฝึกให้ทำตามกฏของบ้าน เขาก็ปรับตัวได้ ไม่มีปัญหา  ที่สำคัญคือบรรยากาศเมื่อเอาหมาเข้ากรงนั้น ต้องทำให้หมาเกิดความรู้สึกที่ดีต่อกรง  และเดินเข้ากรงเองด้วยความเต็มใจ

เรื่องหมาขู่กรรโชกเมื่ออยู่ในกรง  ก็ค่อนข้างปกติ  ตามสัญชาติญาณหวงอาณาเขต 

**...ดูจากแววตาแล้วคงจะปล่อยให้เจอกับเด็กคนนั้นไม่ได้อีกแน่ๆ ...**

ไม่น่าจะเป็นไปได้อย่างที่คิด    ควรพาหมา และเด็ก ออกไปเจอกันเวลาเดินเล่นนอกบ้าน  คนก็ทักทายกันตามปกติ ไม่ต้องสนใจหมา...โดยเจ้าของคอยสังเกตปฏิกิริยาไว้   เพื่อควบคุมสถานะการณ์ได้   แต่อย่าเกร็งมากจนหมารู้สึก

ถ้าคนรู้สึกเครียด หรือกลัว  หมาจะรู้สึกได้     ถ้าหมามีความเป็นจ่าฝูงในตัวเองสูง  และยังไม่แน่ใจในสถานะของตัวเองในฝูง    เขาก็จะใช้โอกาสนี้แสดงออกถึงความเป็นจ่าฝูงข่ม   เพื่อควบคุมคน  ดังนั้น เจ้าของ ต้องแสดงตัวเป็นจ่าฝูงที่แท้จริงให้หมามั่นใจ และผ่อนคลาย...ว่าไม่ต้องพยายามช่วงชิงความเป็นจ่าฝูงอีกแล้ว  เมื่อหมายผ่อนคลายลง ก็จะมีความเป็นกลางมากขึ้น  สามารถยอมรับสมาชิกอื่นในฝูงได้ดีขึ้น

หมาก็คือหมาคนเรายังพลาดทำร้ายกันได้ เวลารมณ์เสียสุดๆ  เอาอะไรกับหมาเผลอ ที่บ้านเคยครับกลับมาดึก นินจา เห่ากระโชก แต่เราเดินเข้าบ้านต่อ  กระโจนใส่เลยครับ มาจำได้กลางอากาศ เลยหุบปากทันตกลงมานอนแทบเท้าผมทันที  ปลื้มครับ  เพราะถ้าเป็นโจรคงเละไปแล้ว

ก่อนอื่นต้องขอบคุณป้าวิอย่างมากค่ะ ที่กรุณาให้คำแนะนำที่ดี

ตอนนี้ขนมต้มและมะขามดูเหมือนจะเริ่มชินกับการถูกปล่อยเป็นเวลามากขึ้นค่ะ  ปกติขนมต้มจะเป็นหมาใจดีอยู่แล้ว ผิดกับมะขามที่ค่อนข้างขี้ระแวงและหงุดหงิดง่าย แต่กับคนในบ้านทุกคนแล้วทั้งสองตัวจะน่ารักมากค่ะ

ขอรวบรวมคำถามคำตอบที่จุดประเด็นหัวข้อนี้ขึ้นมาเอามาไว้รวมกัน    ขอให้อ่านจากล่างไล่ขึ้นมาข้างบน

น้องทองกะเงิน ที่บ้าน ไม่ค่อยดุ แต่บางครั้งก้ออ่านเค้าไม่ออก แต่กับเจ้าของไม่ดุเลย ทำให้ตกใจก้อไม่ตกใจ มีครั้งเดียว ที่อยู่ในมุมมืด เค้าเห่า พอเข้าใกล้ ก้อจำได้ เรื่องดุไม่ดุนี่ ไม่แน่เสมอไป เคยเลี้ยงหมาจู กัดทุกคน ยกเว้นคนที่เข้ายกให้เป็นเจ้าของ (ซึ่งเป็นเจ้าของจริง ๆ) ซึ่งหมาจะรู้ว่าใครเป็นเจ้าของ ยังไม่แน่ใจในความดุของบางแก้ว เพราะที่บ้านไม่ดุ ออกจะต้องส์ ๆ

แพนด้าก็เป็นเหมือนกันค่ะ แต่เราไม่มองว่าเป็นระเบิดเวลานะคะแต่เค้าเป็นหมาบ้าพลังอ่ะค่ะ ถ้าเล่นด้วยแล้วเขาจะค่อนข้างเล่นแรง น่าจะเป็นไปตามนิสัยของบางแก้ว บางทีคงจะลืมตัว ทำพ่อเลือดออกบ้าง บางทีก็โดดชนหน้าโดนปากเราแตกก็มี แต่เค้าไม่ได้ตั้งใจจะกัดเราหรอกค่ะ พอเราร้องโอ๊ยเขาก็หยุดแล้วค่ะ ถ้าเขาคิดจะกัดจริงๆ คงยับเยินไปหมดแล้วค่ะ